Ακράτεια ούρων

Η ακράτεια ούρων περιορίζει κοινωνικά τον εκάστοτε άνθρωπο και επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του, καθώς καθιστά προβληματικές τις καθημερινές του δραστηριότητες. Συναντάται κυρίως στις γυναίκες, ενώ στους άνδρες εμφανίζεται για διαφορετικούς λόγους.

Τι είναι η ακράτεια ούρων;

Η ακράτεια ούρων και γενικότερα οι διαταραχές ελέγχου της ουροδόχου κύστεως δυσκολεύουν τον άνθρωπο στην ούρηση, καθώς δεν μπορεί να ελέγξει πότε και πώς θα ουρήσει. Σύμφωνα με έρευνες, 3 στις 10 Ελληνίδες έχουν κάποιο είδος ακράτειας ούρων. Το συγκεκριμένο θέμα προκαλεί αμηχανία στις περισσότερες γυναίκες σε σημείο που αποφεύγουν να επισκεφτούν το γιατρό τους θεωρώντας ότι μετά από κάποια ηλικία είναι φυσιολογικό, πράγμα που δεν ισχύει!

Τι προκαλεί την ακράτεια;

Οι συχνότερες αιτίες της ακράτειας ούρων είναι οι μεταβολές στην ανατομία του ουροποιητικού συστήματος, στους μύες του πυελικού εδάφους ή στα νεύρα που ελέγχουν τους συγκεκριμένους μύες. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να παρατηρηθούν κατά την κύηση, μετά από τον τοκετό, ιδίως αν η γυναίκα είναι πολύτεκνη και έπειτα από ορμονικές αλλαγές που προκαλούνται από την εμμηνόπαυση. Ακόμα, μπορεί να εμφανιστούν ως συνέπεια της παχυσαρκίας, αλλά και κάποιας νευρολογικής πάθησης ή τραύματος, όπως για παράδειγμα η κάκωση του νωτιαίου μυελού, η σκλήρυνση κατά πλάκας κλπ. Άλλοι παράγοντες είναι αν έχει γίνει υστερεκτομή στη γυναίκα, δηλαδή αφαίρεση μήτρας και αν ο άνδρας έχει υπερπλασία ή καρκίνο του προστάτη. Επιπλέον, παίζει ρόλο η ηλικία, η λήψη φαρμάκων, το κάπνισμα και η δυσκοιλιότητα.

Ποιες είναι οι κατηγορίες ακράτειας;

Ακολουθούν οι κύριοι τύποι ακράτειας ούρων. Ο γιατρός μπορεί να κάνει πιο λεπτομερή διάγνωση με βάση την κατηγορία της ακράτειας, τη συχνότητα και τη σοβαρότητα.

• Ακράτεια από προσπάθεια: είναι η ακούσια απώλεια ούρων συνήθως έπειτα από άσκηση πίεσης στην ουροδόχο κύστη πχ. όταν το άτομο γελάει, φταρνίζεται, βήχει, κάνει σωματική άσκηση, έρχεται σε οργασμό ή σηκώνει ένα βαρύ αντικείμενο.
• Επιτακτική ακράτεια: είναι η ξαφνική και έντονη ανάγκη για ούρηση και καταλήγει σε ακούσια απώλεια ούρων, όταν για παράδειγμα πιει κάποιος μικρή ποσότητα υγρών ή μόλις ακούσει ή αγγίξει τρεχούμενο νερό. Οφείλεται είτε σε υπερδραστηριότητα της ουροδόχου κύστης και χαρακτηρίζεται ιδιοπαθής είτε οφείλεται σε μικροπροβλήματα, όπως λοιμώξεις, νευρολογικές ασθένειες (πχ νόσος του Parkinson, σκλήρυνση κατά πλάκας κλπ), υπερπλασία του προστάτη κλπ.
• Μεικτή ακράτεια: είναι ο συνδυασμός των δύο περιπτώσεων που προηγήθηκαν.
• Ακράτεια από υπερχείλιση: είναι η συχνή ή συνεχής απώλεια ούρων με τη μορφή σταγόνων που προκαλείται όταν το άτομο δεν μπορεί να αδειάσει πλήρως την κύστη του σε κάθε ούρηση. Σ’ αυτή την περίπτωση, υπονομεύει ο κίνδυνος εμφάνισης ουρολοιμώξεων.
• Λειτουργική ακράτεια: η ακράτεια που προκαλείται από αιτίες που δεν σχετίζονται με νευρο-ουρολογική βλάβη ή δυσλειτουργία του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, αλλά οφείλονται σε άλλη σωματική ή νοητική διαταραχή, όπως είναι το ντελίριο, οι ψυχιατρικές παθήσεις, οι ουρολοιμώξεις και η διαταραχή της κινητικότητας.

Η διάγνωση περιλαμβάνει τον ουροδυναμικό έλεγχο και κάποιες ειδικές εξετάσεις για την ακράτεια ούρων.

Πώς αντιμετωπίζεται;

Είναι μύθος ότι η ακράτεια ούρων δεν θεραπεύεται. Ανάλογα με τον τύπο της ακράτειας, εφαρμόζεται και η καταλληλότερη θεραπεία είτε συντηρητική είτε χειρουργική.

• Ακράτεια από προσπάθεια: Προτείνεται για αρχή η συντηρητική αντιμετώπιση με ασκήσεις kegel, δηλαδή ειδική γυμναστική ενδυνάμωσης των μυών του πυελικού εδάφους. Ακόμα, καλό θα ήταν να κάνει αλλαγές το άτομο στον τρόπο ζωής του μειώνοντας την πρόσληψη καφεΐνης. Αν δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, ακολουθεί φαρμακευτική και χειρουργική θεραπεία, όπου τοποθετείται ταινία ακράτειας.
• Επιτακτική ακράτεια: Η βασικότερη θεραπεία της περιλαμβάνει τα αντιμουσκαρινικά φάρμακα. Αν αποτύχει, προτείνεται η ενδοκυστική έγχυση αλλαντικής τοξίνης. Έχει ικανοποιητική διάρκεια αποτελέσματος, δυνατότητα επανάληψης και ελάχιστες έως μηδενικές αρνητικές επιπτώσεις.
• Μεικτή ακράτεια: Φαίνεται πως με τη χειρουργική διόρθωση της ακράτειας από προσπάθεια καλυτερεύει και η επιτακτικότητα.
• Ακράτεια από υπερχείλιση: Το υποκυστικό κώλυμα αντιμετωπίζεται χειρουργικά.

Η ακράτεια ούρων δεν πρέπει εν έτη 2022 να αποτελεί ταμπού ούτε για τις γυναίκες, αλλά ούτε και για τους άνδρες. Γι’ αυτό, αν αισθανθείτε ότι αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα με την ακράτεια, πρέπει να απευθυνθείτε στο γιατρό σας, γιατί μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρού υποκείμενου προβλήματος και να ρισκάρετε την υγεία σας.